Nav bar wind-water.nl
Dune Gooning

Hanggliding with several gliders along the dunes. Intense, unexpected, exhilirating.
Language : dutch


#@hanno; Apr 2001 Home »

Light air sports

Flying like you really are flying yourself.
Literally free as a bird.


#@hanno; may 1989 View »

Hanggliding dune gooning with gliders

Hanggliding dune gooning with gliders.

Stills from the video


The glider perspective



The story in Dutch

Langevelderslag, april 2001.



Een beetje een andere toonzetting en stijl dan veel verhalen in deltamagazine, hopelijk lezen jullie het met plezier Het is zoals ik drie vluchten op Langevelderslag heb beleefd. Het werd tijd om na meer dan 10 jaar brevet een keer een stukje te schrijven.

Voor deze html pagina heb ik wat meer foto's gebruikt die overigens "stills" van een video zijn, met het bijhorenden kwaliteitsverlies. Zet je muis ook eens op de plaatjes, daar staat nog commentaar op de foto's.
Oh ja het is best een redelijk grote webpagina geworden dus downloaden duurt misschien even, maar aangezien het je waarschijnlijk toch vooral om de plaatjes gaat ...


Pasen april 2001 het heet lente te zijn, het weer is echter guur (windkracht 6) en koud (9 °C), vorige week was dat ook al zo en gisteren was het iets beter, maar niet echt veel beter. Het strand is toch behoorlijk vol, maar wat wil je met 2e paasdag, bollenvelden kijken en langs het strand banjeren.

Na een lange rit kom ik aan, tijdens de rit regende het zelfs en zag het er uit alsof het helemaal nooit meer mooi weer zou worden, "zou ik dan toch een verkeerde interpretatie van het weerbericht hebben gemaakt?" Onderweg was de twijfel sowieso mijn reisgenoot, want stond de wind niet veel noordelijker dan wenselijk, de windmolen bij Zoetermeer stond gisteren toen het wel ideaal was toch zeker 20 graden westelijker, of toch niet.
Eindelijk stap ik dan uit mijn auto achter restaurant de oase, waar ook niet meer alles is zoals het altijd geweest is, doe het hek naar het duin open. Een miezer buitje, maakt het welkom extra hartelijk, mijn vario-windsnelheidsmeter meegenomen de wolken gingen een beetje snel en de twijfel over de omstandigheden is groot.
Boven op het duin is het ontzettend koud en het waait hard, het is nat en de wind staat cross: balen, dat hele stuk voor niets gereden. Tot overmaat van ramp ben ik alleen, iets dat ik voor onmogelijk had gehouden op een dag als deze, immers iedereen was vrij en de weersverwachting was beter dan het weer, ik had mijn vrienden niet gebeld die zouden toch wel komen.

Vorige week toen ik met Mike hier heel vroeg was, al om 9:15 uur, kwamen er uiteindelijk ongemakkelijk veel medepiloten, maar die starten pas toen wij al een uur erop hadden zitten en ons tegen de 30 graden crosswind hadden opgewerkt naar Zandvoort, wat een prachtige eenzaamheid, bijna geen wandelaars, turbulente wind en lage grondsnelheid, twee zeilvliegers en duizend meeuwen, maar da was vorige week.

Vandaag is het anders, ik twijfel wat ik zal doen, maar even iets drinken en wachten op de voorspelde opklaringen, ik loop terug en daar komt de onvermijdelijke andere piloot aan. Als zo vaak stellen we ons aan elkaar voor om meteen elkaars naam te vergeten, DAAR gaat het immers niet om, het gaat om het vliegen en de mogelijkheid elkaar te helpen. Hij komt uit Leiden en heeft zijn stoere zoon van 10 bij zich. Het is inmiddels half één, we vinden de omstandigheden een kopje koffie waard en tasten in de oase elkaar een beetje af, hij een dikke sigaar rokend en ik lurkend aan mijn warme chocolademelk. Als er geen toeval bestond concluderen we dan.








Gisterenmorgen was er ook een eenzame vlieger. Toen ik om 12uur het duin opliep, was hij al bezig op te bouwen, helemaal uit Hengelo, alleen, maar met wel 5 grondankers, om veilig te kunnen starten. De omstandigheden ideaal, de wind loodrecht, nou hooguit 10 graden cross, windkracht 5.
Hij blij dat ik kwam, dat maakt het overeind zetten en starten altijd weer wat eenvoudiger. Het weer is buiig. Na enige tijd start hij. Ik had me voorgenomen te wachten tot hij weer terug was zodat hij mij kon helpen, maar gelukkig kwam nog een andere vlieger, die me als "beheerder" van de stek adviseert hoe ik mijn twister (die niet vlak kan worden opgebouwd) het beste kan opbouwen. In de "luwte" van een kleine kom in de duin. Ik deed rustig aan want ik zag een bui aankomen, met duidelijk regen slierten eronder. Blij dat ik gestart was, dan was het een frustrerend korte vlucht geweest. De eerste piloot zet zijn toestel op het strand.


Vandaag gaat het heel anders, vanuit de oase zien we nog een toestel langsrijden en na enige tijd weer weg. Als we later op het duin komen blijkt hij zijn auto op het parkeerterrein te hebben gezet, want ook voor hem is duidelijk dat het wachten geblazen is. Omstandig gaan we vervolgens met de staart van de vlieger van stoere 10-jarige bepalen wat de hoek is die de wind ten opzichte van het duin maakt. Eerlijk is eerlijk dat valt me behoorlijk tegen zeker 30 graden als het niet meer is. We meten voor de tiende keer de windsnelheid, weer tussen de 35 en 40 km/u

Dan verschijnen een paar gezichten die ik ook gisteren al gezien heb, maar het dringt niet tot me door wie het zijn. Kordaat lopen ze het duin op, naar de rand, ziet er goed uit roepen ze. Ja de wind is net wat afgenomen en nu we beter kijken waarachtig ook een beetje minder cross geworden. De lucht, dat schreef ik nog niet vertoont nu ook hier en daar een blauwachtig schijnsel, meer is het niet. Een van de twee loopt in kleren vol verfvlekken de ander heeft een grote kast bij zich met een radio, ze doen gewichtiger dan ze eruit zien, meten de windsnelheid, in knopen, en komen op een windsnelheid van tussen de 30 en 35 km/u. Terwijl wij twijfelend achterblijven lopen ze weer weg, met de opmerking: "ja dat ziet er goed uit". Nog gaat er geen belletje bij me rinkelen. Mijn medepiloot en ik besluiten nu wel op te gaan bouwen we zien de zon schijnen op zee en de omstandigheden zijn duidelijk beter geworden.


Ik leg in tegenstelling tot gisteren mijn vlieger helemaal rechts vooraan achter het randje en besluit hem pas te spannen als hij overeind staat. We bouwen allebei op, ik doe langzaam aan want mijn broer, met vrouw en kinderen komt kijken en zijn net uit Rotterdam vertrokken. Het is inmiddels twee uur en de andere piloten zijn verdwenen, we leuteren wat terwijl hij opbouwt, we zetten zijn toestel op en zijn er helemaal klaar voor, de zon schijnt, maar het lijkt ook wel weer harder te waaien. Op de rand van het duin kunnen we eigenlijk geen plek vinden waar de vlieger stabiel is, de wind lijkt ook wel weer meer dan 30 graden cross te staan en poeiert in ons gezicht. De linkertip vangt eigenlijk geen wind, we zoeken nog eens een andere plek en dan , ik duik, hij zet stevig aan en vliegt naar voren en naar beneden, zit er dan helemaal geen lift, het waait als een gek beaufort 6. Hij draait bij en komt dichter bij het duin maar vliegt al op halve duintophoogte, te laag. Langzaam zie ik hem onvermijdelijk naar het strand zakken. Shit denk ik, net nu ik mijn broer een keer heb gevraagd te komen kijken zal je zien dat de omstandigheden, niet goed genoeg zijn, wel even anders dan gisteren, ongelooflijk.

Gisteren een eitje van een start, vrijwel recht naar boven. Meteen hoogte gemaakt en op weg naar Zandvoort, mijn VG helemaal aangetrokken en hoewel ik andere geluiden hoorde over de twister vorige week, vliegt hij dan gemakkelijk snel, het strand was leeg. Te vroeg voor wandelaars, het is ook wel ver lopen. Zandvoort bereikte ik snel snel, wat geweldig dat soaren, alleen met de meeuwen, geen andere vlieger te zien, ook de "beheerder" niet. Hij zei ik start wel alleen, dat doe ik zo vaak hier. Hij legde me uit hoe en ik dacht ja dat kan en ook wel veilig.
Toen ik weer terug was boven de startplek keek ik op mijn horloge en waren er pas 35 minuten om, ongelooflijk. Direct doorgevlogen naar Noordwijk. Dat vind ik zo uniek aan deze vliegstek, wat een afstanden, is het niet 10km elke kant op, nou in elk geval geweldig.

Op het strand werd het wat drukker, chique dames met cap, op hun stevige knollen. Er rijden er zelfs twee die zo'n echte engelse bloedhond bij zich hadden. Dat beest gedroeg zich ook aristocratisch zelfs van boven kon ik zien dat hij min of meer minachtend naar zijn baas keek zo van: "waar blijf je nou, kom op". Er waren opvallend weinig vliegeraars en dat vond ik eigenlijk wel lekker. Hoewel ik zelf graag vlieger, en misschien wel daarom, heb ik een heilig respect voor vliegers en vooral de wat grotere met hun dyneema lijnen, messen zijn het, en voor een zeilvlieger dodelijk??


Zoals zo vaak waren er gisteren weer veel mensen die hun wandeling in verwondering onderbreken, vaak waren het de kinderen of de man die stopte en wees. Veelal zijn het echter de vrouwen en de kinderen die als eerste zwaaien. Je voelt je net de koningin, iedereen kijkt vrolijk en wil naar je zwaaien, waaraan heb ik dat verdiend. Ik doe al iets dat ik zelf leuk vind en nu zijn er ook nog allemaal mensen die naar me kijken zwaaien en lachen. Bij de eerste strandtent van Noordwijk keerde ik om. Ik twijfelde een beetje of ik wel zo ver mocht, had ik niet ergens gelezen dat.
Ik vloog terug en er was een uur verstreken. Tijd om te spelen, inmiddels waren er nog twee andere piloten in de lucht, eigenlijk hoefde ik het luchtruim dus nauwelijks af te speuren, zeker niet als ik wist waar de andere zeilvliegers zaten. Toch keek ik voortdurend rond.
Plotseling viel me iets wittigs op, langs het duin, het leek wel een vliegtuig. Al snel werd duidelijk dat het een zweefvliegtuig was. Ook zag ik al snel een tweede toestel achter het eerste en even laten veel hoger een derde, later komt er zelfs nog een vierde toestel. Ze vlogen niet veel hoger dan ik. De horizon was maar net onder de romp van de eerste te zien en bij de tweede al eigenlijk helemaal niet. Ik vroeg me af hoe het zou gaan. Het was de eerste keer dat ik echt samen vlieg met zweefvliegtuigen, en de soarband was nu ook weer niet zo breed.
Het eerste toestel koos ervoor om onder me door te gaan, en zeker wel met 20m. Prachtig gezicht was dat, ik werd gegroet vanuit de cockpit door twee vastgesnoerde, zo te zien jongen piloten. De tweede, een éénzitter, vloog over me heen en tot mijn verbazing helemaal niet zo heel erg hoog boven me, zo'n meter of 10 en de hele situatie maakte de indruk dat hij niet echt veel hoger kon, dat verbaasde me.


Toen ik er later over nadacht besefte ik dat de minimum sink van deze wat oudere typen lestoestellen helemaal niet zoveel beter is dan die van mijn moderne zeilvlieger. Hun grote voordeel ten opzichte van mij zit hem in de vorm van hun polaire, en dat blijkt vooral op snelheid, want daar had ik toch wel heel erg het nakijken.
Toen ik ze hun bochten zag draaien viel me een ander nadeel van zweefvliegtuigen op. Ze moeten helemaal tot boven de branding vliegen (dat was gisteren zeker wel 100m) en duidelijk uit de liftband.

Uiteindelijk vloog ik met twee andere hanggliders en 4 zweefvliegtuigen en het was geweldig. De ideale vliegomstandigheden maakten dat ik me geen moment onzeker of door de zwevers in de weg gezeten voelde. Met één van de tweezitters probeerde ik zelfs even uit wat nu de maximale vlieghoogte is die we beiden kunnen halen, ten minste dat dacht ik dat we deden. Dat scheelde verbluffend weinig echt niet meer dan 10 m.

Het onvermijdelijke gebeurde het weer leverde een bui, duidelijk waren de regensluiers te zien. Het zag er ook niet naar uit dat het een kwestie van eventjes zou zijn, maar serieus. De zwevers landden één voor één, gewoon bij de strandopgang. Met al die wandelaars zag dat er extreem spectaculair uit. Met opzet ben ik boven de start hangen om het allemaal even goed te kunnen zien. Wat een controle hadden ze over hun glijhoek, daar was ik gewoon jaloers op. Het zand zorgde ervoor dat nadat hun wiel de grond raakte, ze verbluffend snel stil stonden. De wandelaars stormenden er bijna op af, alsof er iets gratis te krijgen was.
Toen ikzelf even later besloot ook op het strand te landen had ik gewoon last een open plekje te vinden zonder zwevers. Er stond ook nog iemand pontificaal te vliegeren midden tussen dit alles, op de ideale landingsplek.
Toen ik eenmaal op het strand stond, kwam er helemaal niemand bij mij kijken, zijn de wandelaars dan zo gewend aan zeilvliegers, nee ik dacht dat de zwevers toch meer aanspraken. Het begon al snel te regenen, de andere zeilvliegers waren op het duin geland zoals het hoort. Dat moet ik nog eens vaker oefenen, maar meestal is het boven zo druk dat een landing daar voor mij in de categorie te gevaarlijk valt.
Na 1uur 45min gevlogen te hebben weer met de voeten op de vaste grond helaas, snel afgebouwd want het weer werd afschuwelijk, regen en een veel hardere wind. Een geweldig gevoel was het gisteren, wat een vlucht.

Vandaag sta ik voor de beslissing zal ik starten, mijn voorganger is uitgezakt in windkracht 6. Ik besluit het wel te proberen, het ergste dat me kan overkomen daar denk ik maar niet aan, ik houd mezelf voor dat, dat uitzakken is. Ik zet mijn slappe ongespannen twister met hulp van mijn familie, die helemaal niet op het duin mag zijn, toch overeind. We lopen naar de rand, en gelukkig komt mijn voorganger daar aan en kan even helpen bij de start. Aan zijn gezicht zie ik dat hij me een start wil afraden, aan het mijne ziet hij kennelijk dat hij dat maar beter niet kan zeggen.
Daar zijn ook weer die manen van daarnet en plotseling weet ik waar ik hun gezichten van herken: van gisteren, het zijn die gasten van de zwevers, zouden die dan ook weer komen? Voordat ik het goed en wel besef komt er een tweezitter op nog geen 2 m boven het duin langssperen, in de zon, wat een geweldig gezicht. Ik wil ook vliegen, ik wil vliegen!! Toch wacht ik even tot ze goed uit de weg zijn, mijn start zal al mijn concentratie opeisen.

Mijn toestel is niet echt stabiel te krijgen, de rechtertip vangt geen wind. De wind staat te cross, recht in de wind starten gecombineerd met recht op het duin vraagt om een compromis, dat vandaag niet gesloten kan worden. Ik zet me schrap, mijn rechter voet duidelijk voor het linker alsof ik de sprint van mijn leven moet trekken, mijn helpers zeggen dat zij mijn toestel bijna niet meer vast hebben, met al mijn kracht zet ik af, ik vlieg vanzelf, shit heb de neus toch weer iets teveel laten komen, ik schiet omhoog, voel het gevaar trek aan en kom weer veel te dicht bij het duin, maar vlieg er meteen vooruit en weer omhoog, draai snel in, merk meteen dat ik fors moet aantrekken, maar wel stijg, als snel zit ik 40m boven start en voel me zeker. Als ik uitduw naar minimale zink snelheid merk ik dat ik achteruitvlieg. Op deze manier stuur ik een paarmaal terug naar de startplek, gekke gewaarwording. Mooie gelegenheid voor mijn broer om het allemaal eens even goed te bekijken. Later zal hij zeggen dat het er allemaal gaaf uitzag, maar dat mijn start volgens mijn medepiloot niet zo goed was. Een constatering die ik zelf ook al had gemaakt, maar de enige mogelijkheid om de liftband te bereiken vandaag, als je veilig en dus te ver naar voren vliegt, mis je de lift band, die door de hoek van de wind met het duin toch al smaller is dan anders en minder sterk.

De wind is hard, turbulent en zo cross dat ik slechts met moeite richting Zandvoort kom, ik zweet als een otter want heb me dik aangekleed tegen de kou op het duin, maar nu ik zo vliegen moet, de turbulente lucht en mijn wat stugge trage vlieger vragen kracht.
De zwevers laten me niet lang met rust, en vandaag voelt het heel wat minder veilig, ik moet hard werken om mijn toestel in bedwang te houden, turbulente klappen, roteren mij toestel om alle assen, en dan een zwever die met een grondsnelheid van ver boven de 100 km per uur onder me doorvliegt, weliswaar zo'n 10 à 15 m, voelt niet lekker. Ik besluit ze een beetje te mijden en de voorrangsregels te hanteren, maar mijn manoeuvreeruimte is te klein, als ik tegen de wind aantrek tuimel ik haast 20 - 30 m naar beneden en mijn grondsnelheid neemt wel toe, maar in verhouding tot de zwevers, is het nog steeds niets. Ook kan ik eigenlijk niet vliegen boven de bovenkant duin omdat ik dan, in de venturi helemaal wordt weggezet en zo moet aantrekken dat ik welhaast op het duin land. Dus besluit ik gewoon mijn eigen vlucht te bepalen en de zwevers moeten maar om mij heen vliegen.
"Als ik later met ze praat zeggen ze we hanteren de verkeersregels, alsof ik dat niet wist, ik vertel hen dat ik helemaal aan de limiet van mijn toestel vloog, dat hadden ze nog niet bedacht krijg ik de indruk, we praten nog wat over afstemmen van radiofrequenties en zo, maar we werken helaas niet op dezelfde band. Uiteindelijk heb ik wel de indruk dat er weer een beetje begrip is gekomen voor elkaar."



Ik zie nog iemand zijn vlieger op het duin brengen, zou ik dan toch niet de enige vlieger zijn vandaag. Na een uur vliegen zie ik een bui naderen, maar anders dan gisteren kan ik door de regen heen kijken, dus erg zwaar zal hij niet zijn, het lijkt er zelfs op alsof er een luwte onder de wolk zit, of vergis ik me.
Ik besluit door te vliegen en zie dat de zwevers dat ook doen. Voor de zekerheid vlieg ik terug naar de startplek en kruip langzaam tegen de wind de bui in, het begint te regen, niet hard, maar toch. "Wat zal mijn toestel doen speelt het door mijn hoofd, een omslag van laminaire stroming over het mylar, naar een turbulente stroming en een dramatisch verlies van prestatie en controle", ik merk er helmaal niets van. Er gebeurt wel iets anders, ik vlieg steeds minder hoog, nog 10m boven de duintop, de wind is afgenomen, mijn grondsnelheid is behoorlijk hoger en ik vlieg naar Zandvoort, ik waag een sportieve poging bij het duin te blijven, maar het lukt niet, voordat ik een buiklanding maak op de prikkeldraad omheining maak ik mijn harnas open en bom daar sta ik op het strand.

Er komen een stel kinderen aangerend meneer we hebben u gezien, wat gaaf, meneer kunnen we helpen, meneer moet ik hem vasthouden, meneer mogen we schuilen, meneer is het moeilijk, meneer ......



website van de Kennemer Zweefvlieg Club, bekijk hun helling pagina's eens!


april 2001




Wind & Water Try, Play, Learn and Enjoy..

© 2013 Wind & Water ·